سوراخ سر در ماهی

بیماری سوراخ در سر ماهی یا هگزامیتا چگونه عمل میکند؟

سوراخ سر در ماهی یا بیماری هگزامیتا از بیماری های شایع ماهی‌ های آکواریوم آب شیرین است و عامل اصلی این بیماری یک تک سلولی بسیار کوچک به اندازه‌ی 7 تا 13 میکرون است.

بعد از ابتلای ماهی به این بیماری میتوانید مشاهده کنید که این انگل در مدفوع یا ترشحات موکوسی پوست ماهی پیدا میشود؛

این تک سلولی تا زمانی که در روده ماهی بماند مشکلی ایجاد نمیکند و سلامت ماهی آسیبی نمیبیند، ولی زمانی که این تک سلولی از روده ماهی خارج شود و وارد ارگان های دیگر بدن ماهی شود، بیماری خطرناکی به وجود می آید و سلامت ماهی به خطر می افتد.

بیشتر ماهی های آکواریوم آب شیرین میتوانند ناقل این بیماری باشند ولی به هیچ وجه آن را بروز ندهند. به طور کلی ماهی های دیسکس ها، آنجلها، اسکارها و اکثر سیچلایدهای آفریقایی این بیماری را تا حد کمی تحمل می کنند.

و در برابر آن مقاومت میکنند اما بروز شرایط استرس زا، تغذیه نامناسب و یا کیفیت پایین آب درون آکواریوم ماهی ها باعث ظهور ناگهانی این بیماری می شود.

سوراخ سر در ماهی  از طریق مدفوع ماهی های بیمار به دیگر ماهی های سالم درون آکواریوم شما سرایت میکند! وقتی ماهی بیمار را در آکواریوم خود مشاهده کردید میتوانید با سیفون کردن آب آکواریوم با دستگاه مخصوص تعویض آب آکواریوم از انتقال سوراخ در سر ماهی به دیگر ماهی های درون آکواریوم جلوگیری کنید.

علائمی که بیماری هگزامیتا یا سوراخ سر در ماهی آکواریوم آب شیرین به وجود می آورد به شرح زیر است:

• اولین و بارزترین نشانه سوراخ در سر ماهی در ماهی های آکواریوم آب شیرین مشاهده مدفوع نسبتا بزرگ و سفید رنگ و ژله ای می باشد که از مقعد ماهی آویزان است. این مدفوع از ترشحات موکوسی جداره روده تشکیل شده است.

• ماهی هایی که به بیماری سوراخ سر در ماهی یا هگزامیتا دچار میشوند در ابتدا اشتها دارند و از خود علائم بی اشتهایی نشان نمیدهند،

با پیشرفت بیماری ماهی رفتار های غیر عادی از قبیل پنهان شدن در گوشه یا شنا کردن غیر عادی را نشان می دهد و خیلی کم غذا میخورند که در این حالت به مرور زمان لاغر میشوند، ماهیان گرد، مانند دیسکس این لاغری را بیشتر در نواحی سر و پیشانی خود نشان می دهند.

در این هنگام بدن و چشم ماهی اغلب تیره رنگ می گردد. از دیگر علائم میتوان گفت که ماهی درون آکواریوم تمایلی به شنا کردن ندارند و یا در هنگام شنا کردن به عقب میرود.

• در سر و اطراف چشم ماهی سوراخ و خراش هایی به وجود می آید که روی خط های جانبی بدن ماهی ادامه پیدا میکند.

• ماهی در این شرایط خودش را توسط وسایل درون آکواریوم خراش میدهد و خود را به آنها میکوبد.

• زمانی که ماهی ها به بیماری سوراخ سر در ماهی یا هگزامیتا دچار میشوند پوست بدن آنها تیره و کدر میشود.

• سوراخ سر در ماهی که به وجود می آیند رنگ سفید و روشن دارند و بیشتر به فرو رفتگی شبیه اند تا زخم.

راه های درمان بیماری هگزامیتا در ماهی های آکواریوم آب شیرین به صورت زیر است:

• برای درمان این بیماری سوراخ سر در ماهی آکواریوم آب شیرین معمولا از داروی مترونیدازول استفاده می شود. مقدار پیشنهادی دارو به ازای هر 40 لیتر آب 250 میلی گرم است. در هنگام درمان باید کربن اکتیو و فیلترهای بیولوژیکی را از تانک آکواریوم خارج کرد چون دارو را به سرعت جذب می کنند و در نتیجه کار ما بی فایده میشود.

این دارو باید یک روز در میان تکرار گردد و 50٪ آب تانک تعویض شود. این درمان را 3 تا 5 بار ادامه دهید. اگر ماهی شما هنوز میل به غذا خوردن دارد بهتر است یک قرص 250 میلی گرم را با 25 گرم (1٪) مخلوط کرده و به ماهی بدهید.

مترانیدازول در دماهای بالاتر بهتر عمل می کند اما به دلیل کاهش میزان اکسیژن آب در دماهای بالاتر، میزان هوادهی باید بیشتر شود و از پمپ هواهای بیشتر و یا با قدرت بالاتری درون آکواریوم استفاده کنید.

البته چند سالی است که میگویند بیماری هگزامیتا یا سوراخ در سر ماهی در برابر داروی مترونیدازول مقاومت از خود نشان میدهد معمولا در این شرایط از مقدار بیشتری از این دارو به آب ماهی ها اضافه میکنند و البته که این کار برای ماهی میتواند بسیارخطرناک باشد

زیرا استفاده از این دارو در مقداری بیشتر برای ماهی مانند سم عمل میکند و استفاده بی رویه میتواند این بیماری را کاملا نسبت به دارو مقاوم کند. داروی مترونیدازول به دو شکل در بازار موجود است که یک نوع از آن در آب حل نمیشود و آن را درون غذای ماهی میریزند.

• یکی دیگر از درمان هایی که برای سوراخ سر در ماهی مورد استفاده قرار میگیرد استفاده از داروی فلاژیل است، برای درمان با این دارو باید 550 میلی‌گرم از دارو را به 50 لیتر آب آکواریوم که ماهی بیمار در آن است اضافه کنید. درمان با این دارو به مدت 7 روز باید ادامه پیدا کند.

رعایت کردن موارد زیر نیز میتواند در، درمان جانبی بیماری سوراخ در سر ماهی کمک کند:

• بالا بردن درجه حرارت آب 30 تا 34 درجه سانتی گراد که بر اساس مقاومت ماهی باید تعیین شود.
• اضافه کردن یک قاشق غذاخوری نمک بدون ید در هر 20 لیتر آب آکواریوم.
• رژیم غذایی سرشار از مواد معدنی و ویتامین ها.
• خارج کردن ذغال اکتیو از فیلتر آکواریوم( البته این مورد هنوز به قطعیت ثابت نشده است ولی دلایل و شواهد متعددی وجود دارد که رابطه بین این سوراخ سر در ماهی و ذغال اکتیو را تایید میکند)